Trump’ın Küresel Gümrük Vergilerinin Çoğu Yasaya Aykırı Bulundu
Mahkeme, 7’ye karşı 4 oyla aldığı kararda, söz konusu tarifelerin kapsam, süre ve miktar açısından sınırsız olduğunu ve bu nedenle başkana verilen yetkileri aştığını vurguladı. Yargıçlar, Kongre’nin tarifeler üzerindeki yetkisinin devredilemeyeceğini belirterek, Trump yönetiminin dayandığı gerekçelerin acil durum tanımına uymadığını açıkladı.
TARİFELER ŞİMDİLİK YÜRÜRLÜKTE
Karar hemen uygulanmayacak. Mahkeme, tarifelerin 15 Ekim 2025’e kadar yürürlükte kalmasına hükmetti. Bu süreçte Beyaz Saray’ın ABD Yüksek Mahkemesi’ne başvurma imkânı bulunuyor. Eğer karar Yüksek Mahkeme tarafından da onaylanırsa, uygulanan tarifeler kaldırılacak ve ithalatçılara milyarlarca dolarlık geri ödeme yapılması gündeme gelebilecek.
HANGİ TARİFELER ETKİLENİYOR?
Temyiz Mahkemesi’nin kararı, Trump’ın 2025 başında ilan ettiği ve neredeyse tüm ülkelere %10 oranında getirilen “küresel tarifeleri” kapsıyor. Çin, Kanada ve Meksika’ya yönelik ek vergiler de bu kapsamda değerlendirildi. Ancak çelik, alüminyum gibi sektörel tarifeler, farklı yasal dayanaklara (örneğin Section 232 ve Section 301) dayandığı için karardan etkilenmiyor.
TRUMP’TAN SERT TEPKİ
Karara en sert tepkiyi Trump verdi. Sosyal medya hesabından açıklama yapan Trump, “Bu karar ülkeyi yok edecek. Yüksek Mahkeme’de bu mücadeleyi kazanacağız” ifadelerini kullandı. Beyaz Saray sözcüsü Kush Desai ise Trump’ın ulusal güvenliği korumak amacıyla yetkilerini kullandığını savundu ve nihai zaferin kendilerinden yana olacağını söyledi.
EKONOMİ VE SİYASETTE BELİRSİZLİK
Uzmanlara göre karar, hem Amerikan iş dünyasında hem de uluslararası ticarette belirsizlik ve dalgalanma yaratabilir. ABD’nin ticaret ortaklarının, Trump yönetimiyle yürütülen görüşmeleri yeniden değerlendirmeye alabileceği belirtiliyor. Ekonomist Henrietta Treyz, “Bundan sonraki süreçte daha fazla Section 301 ve 232 soruşturması görebiliriz. Bu da piyasalar için kaos ve oynaklık demek” yorumunda bulundu.
📌 ARKA PLAN: ABD’NİN GÜMRÜK TARİFELERİ KRONOLOJİSİ
2018 – Trump Dönemi Başlangıcı: Çin’den ithal edilen yüzlerce ürüne ek vergiler getirildi. ABD-Çin ticaret savaşı başladı.
2019 – Çelik ve Alüminyum: Section 232 kapsamında ulusal güvenlik gerekçesiyle çelik ve alüminyuma %25 ve %10 ek vergi uygulandı.
2020 – Pandemi Yılı: Tıbbi malzemeler için bazı muafiyetler getirildi, ancak Çin ile ticaret gerginliği devam etti.
2021 – Biden Dönemi: Biden yönetimi birçok Trump tarifesini kaldırmadı; yalnızca Avrupa Birliği ile bazı anlaşmalarla çelik ve alüminyum tarifelerinde yumuşamaya gitti.
2023 – Yeni Küresel Baskılar: Biden, Çin’e yönelik yarı iletken ve teknoloji ihracatı sınırlamalarını artırdı; tarifelerle desteklenen yeni ticaret politikaları gündeme geldi.
2025 – “Liberation Day” Tarifeleri: Trump’ın ikinci başkanlık döneminde neredeyse tüm ülkelere %10 ek gümrük vergisi uygulanmaya başladı. Temyiz Mahkemesi bu vergileri yasaya aykırı buldu.
