İnce tel halindeki gümüşün bükülmesiyle oluşturulan, Mardin yöresine özgü bir gümüş sanatıdır Telkari. Sınırları orada kalmamış başkent Ankara'nın ilçesi Beypazarı'na gelmiş ve telkari sanatı gelişerek günümüze kadar gelebilmiştir.

Telkari'nin tarihçesi nedir?

Telkarinin geçmişi çok eskiye dayanır. İlk olarak Milattan Önce(MÖ) 3 bin yılında Mezopotamya'da başlayan telkari, on beşinci yüzyıldan beri de Güneydoğu Anadolu bölgesinde yapılırken,  Ankara, Mardin, Şanlıurfa ve Trabzon gibi illerde de yapılmaya devam ediyor. 

Telkari Nasıl Yapılır?

Genellikle bu sanatın ham maddesi gümüştür, ilk olarak külçe formundaki bir gümüş alınıp eritilir. Daha sonra bir araç aracılığı ile eritilen bu gümüş inceltilir. O aracın adı da "hadde"dir. İnceltildikten sonra gümüş bal mumuna bulanır çünkü şekil vermek için yumuşak halde olması gerekmektedir. Gümüş yumuşadıktan sonra telkariyi yapacak olan usta manda derisinden yapılmış olan bir kuşağı beline bağlar. Belindeki kuşağın bir özelliği vardır. O özellik de üzerinde bulunan halkalar sayesinde, teli çekmeye gücü yetmezse kuşaktaki o halkalarla çekebilmesidir. Usta teli sürekli çeker çünkü ince bir hale gelmelidir ki motifler oluşturabilsin. Telin inceliği bir milimetre olana kadar işlem defalarca tekrarlanır. İncelik gereken boyuta ulaştığında artık motifler için şekil vermeye hazır konuma gelmiş olur. Telkâri sanatıyla yapılmış olan ürünler bir iskelet ve o iskelete yerleştirilen motifler olmak üzere iki ana bölümden oluşturulmaktadır. İskeletin telkari sanatında kendine has bir ismi de vardır, o da: “muntaç” tır. 

Peki nedir bu motifler?

Genellikle belirli simgeler yapılır telkaride. Örneğin  yaprak, üzüm, lale, tırtır, gül, vav, kelebek, çiçek gibi motifler sıkça kullanılır. 

Telkari nerelerde kullanılır?

Birçok alanda kullanılan telkari sanatında takı ürünleri oldukça meşhurdur. Ama bunun yanı sıra artık tütün kutusu, ayna, kemer gibi farklı ürünlerde de telkari sanatına rastlamak mümkündür.