Uluslararası Af Örgütü: Otoriterliğe Karşı Direniş Sürüyor, Hukuk Yok Edilemez

ULUSLARARASI AF ÖRGÜTÜ'NDEN DÜNYA ÇAPINDA HAK İHLALLERİ RAPORU: İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ TEHLİKEDE Uluslararası Af Örgütü (UAF), dünya genelindeki hak ihlallerine dikkat çeken kapsamlı bir rapor yayınladı. Raporun tanıtıldığı basın toplantısında, ifade, örgütlenme ve barışçıl toplanma özgürlüğünün Avrupa dahil olmak üzere tüm dünyada tehlike altında olduğu vurgulandı. Uluslararası hukuk düzeninin zayıflatılmasının otoriterleşmeyi derinleştirdiği belirtilirken, küresel hak ihlallerinin giderek arttığına dikkat çekildi. UAF Türkiye Direktörü Akşener, basın toplantısında raporun küresel hak ihlalleri değerlendirmesini yaparak, "Otoriter uygulamaların yükselişi ve uluslararası hukukun yok edilişi kaçınılmaz değil. İnsanlar, insan haklarına yönelik saldırılara direniyor ve direnecek. Hükümetler uluslararası adaleti tesis edebilir, etmeye de devam etmelidir" şeklinde konuştu. Akşener, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üyesi ülkelerin eylemlerinin veya eylemsizlik hallerinin uluslararası insan hakları ve uluslararası sistemi zayıflatmasının önemli bir saptama olduğunu vurguladı. Özellikle ABD, Birleşik Krallık ve birçok Avrupa Birliği devletinin İsrail'in askeri harekatına kamuoyuna açık şekilde destek vermesi bu duruma örnek olarak gösterildi. ABD ve Rusya'nın BMGK'yı felç edecek düzeyde veto yetkilerini kullandığı ve bu güçlü devletlerin uluslararası adalet kurumlarına saldırdığı belirtildi. RAPORUN ÖNE ÇIKAN BULGULARI Raporda silahlı çatışma bağlamındaki ihlallerden muhalefetin bastırılmasına, ekonomi ve iklim kaynaklı adaletsizlikten yapay zeka ve yeni teknolojilerin yarattığı insan hakları ihlallerine kadar birçok önemli maddeye yer verildiği belirtildi. * Uluslararası Af Örgütü'nün, İsrail'in soykırım yaptığını belgelerle kanıtladığı ve 2024 yılının "İsrail'in Gazze'deki soykırımının canlı izlendiği bir yıl" olarak tanımlandığı ifade edildi. * 2024 sonu itibarıyla İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında en az 45 bin 500 kişinin öldürüldüğü, 108 bin 300 kişinin yaralandığı ve sivilleri hedef alan saldırılarda ailelerin yok edildiği belirtildi. * Irak, Lübnan, Suriye ve Yemen'in de İsrail'in hedefi haline geldiği, Lübnan'da yaklaşık 4 bin 47 kişinin öldürüldüğü, 16 bin 600'den fazla kişinin yaralandığı ve 1,2 milyon kişinin yerinden edildiği vurgulandı. * 2024'te en az 124 gazetecinin öldürüldüğü ve bu cinayetlerin büyük çoğunluğunun Gazze'de İsrail tarafından gerçekleştirildiği bildirildi. * Donald Trump'ın 100 günlük iktidarıyla ilgili değerlendirmelere yer verilen raporda, "Trump etkisi"nin yıkıcı eğilimleri hızlandırdığı ve güçlü devletlerin kural esaslı uluslararası sistemi kasıtlı olarak zayıflattığına işaret edildi. * Dünya genelinde otoriter uygulamaların ilerlediği, muhalefete yönelik art niyetli baskıların arttığı ve en az 21 devletin ifade özgürlüğünü bastırmayı amaçlayan yasalar çıkardığı veya yasa teklifleri sunduğu kaydedildi. * Almanya'nın "Nehirden denize" sloganını suç sayarak mahkûmiyet kararları vermesi, Birleşik Krallık'ın Filistin'le ilgili ifade özgürlüğünü kısıtlaması, Fransa'da protestocular hakkında "terörü haklı gösterme" suçlamasıyla soruşturmalar açılması ve Kanada ile ABD'de üniversitelerde düzenlenen barışçıl protestoların polisin şiddetli müdahalesiyle karşılaşması eleştirildi. * Avrupa ve Orta Asya'da din ve inanç özgürlüğünün gerilediği, Afrika'da çatışmalar ve kıtlığın milyonlarca insanı göçe zorladığı belirtildi. * Üretilmiş yoksulluk, çatışma, siyasi baskı ve iklim krizinden oluşan "zehirli karışım"ın 2024'te tahmini olarak 110 milyon kişiyi yerinden ettiği ve Sudan'ın çatışmalar nedeniyle yerinden edilen 11 milyonu aşkın kişiyle dünyanın en büyük yerinden edilme krizini yaşadığı kaydedildi. * Rusya'nın Ukrayna'ya saldırılarının 2024'e egemen olduğu ve bölgenin insan haklarındaki küresel gerilemede başı çektiği, Ukrayna'daki sivil kayıpların 2023 yılına kıyasla daha yüksek olduğu vurgulandı. SONUÇ Uluslararası Af Örgütü'nün raporu, dünya genelinde insan hakları alanında yaşanan gerilemeyi ve otoriterleşme eğilimlerini çarpıcı bir şekilde ortaya koymaktadır. Rapor, özellikle ifade özgürlüğü, toplanma özgürlüğü ve örgütlenme özgürlüğü gibi temel hakların tehlike altında olduğunu gösterirken, uluslararası hukuk sisteminin zayıflamasının bu sorunları daha da derinleştirdiğine işaret etmektedir. Raporda yer alan veriler ve tespitler, uluslararası toplumun insan haklarını koruma ve geliştirme konusunda daha kararlı adımlar atması gerektiğinin altını çizmektedir.

Haber Merkezi