Sığırda Şap Hastalığı Kaç Günde Geçer? Belirtileri, Süreci ve Tedavi Yöntemleri

Şap hastalığı, Aphthovirus türü bir RNA virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hayvan hastalığıdır. Genellikle sığır, koyun, keçi ve domuzlarda görülür. İnsanlara nadiren bulaşsa da ekonomik etkileri oldukça büyüktür. Hastalık; ağız içinde, dilde, tırnak aralarında ve memede yaralar oluşturarak hayvanın yem yemesini, yürümesini ve süt verimini olumsuz etkiler.
SIĞIRLARDA HASTALIĞIN SEYRİ
- Kuluçka dönemi: 2–7 gün (bazı durumlarda 14 güne kadar uzayabilir).
- Belirtilerin başlaması: Ani ateş (40–41 °C), aşırı salya akışı, ağız içi aftöz yaralar ve topallık.
- Akut dönem: 3–5 gün boyunca belirtiler şiddetli şekilde seyreder. Hayvan yem yemez, süt verimi neredeyse sıfıra iner.
- İyileşme dönemi: Yaralar kabuk bağlar ve yaklaşık 5–10 gün içinde kapanır. Ancak tırnak yaraları daha uzun sürede iyileşir.
TOPLAM İYİLEŞME SÜRESİ
Sığırlarda şap hastalığının tamamen geçmesi 10–20 gün sürer. Duruma göre bu süre:
- Ağız lezyonlarında: 7–10 gün,
- Tırnak ve meme lezyonlarında: 15–25 gün,
- Zayıf veya kötü bakılan hayvanlarda: 30 güne kadar çıkabilir.
Bu nedenle hastalığın süresi yalnızca virüsle değil, bakım, beslenme ve hijyen koşullarıyla da yakından ilişkilidir.
DESTEK TEDAVİLERİ VE BAKIM ÖNERİLERİ
Şap hastalığına karşı özel bir antiviral ilaç bulunmamaktadır. Tedavi, destekleyici ve koruyucu niteliktedir:
- Yaraların temizliği: Potasyum permanganatlı veya antiseptikli suyla yıkama.
- Beslenme: Hayvana yumuşak, kolay çiğnenen yemler verilmelidir.
- Hijyen: Yaralı tırnak bölgeleri kuru tutulmalı, enfekte hayvanlar izole edilmelidir.
- Antibiyotik uygulaması: İkincil bakteriyel enfeksiyon riskine karşı koruyucu dozlarda yapılabilir.
- Aşılama: Bölgesel Tarım Müdürlükleri tarafından belirlenen şap aşı programları düzenli olarak uygulanmalıdır.
UZUN DÖNEM ETKİLERİ
Şap hastalığı geçiren sığırlarda bazı kalıcı etkiler görülebilir:
- Kalıcı topallık
- Meme deformasyonu
- Süt veriminde uzun süreli düşüş
Bu nedenle, hastalığın tedavi süresi kadar sonrası bakım dönemi de büyük önem taşır.